loader image
Niemcy

Mity i prawdy o trzebieży lasu.

Mity i prawdy o trzebieży lasu. 

Ich autorem jest Urban Nilsson, profesor nauk leśnych, specjalista od zagospodarowania lasu (skogsskötsel) na Sveriges lantbruksuniversitet, SLU, w Alnarp, w południowej Szwecji. 

Swoje mity o trzebieży lasu (jak widać nie tylko w Polsce przerzucają się leśnicy i ochrona przyrody mitami i prawdą) opublikował już przed kilku laty i są one interesujące dla leśnika z prostej przyczyny: Urban Nilsson jest tym specjalistą od gospodarki leśnej który punktuje ugruntowane prawdy tej gospodarki, uważając je za mity. 

Swoje tezy opiera na 48 powierzchniach sosnowych i 23 powierzchniach świerkowych. Powierzchnie sosnowe leżą na terenie całej Szwecji, powierzchnie świerkowe tylko w Szwecji południowej. Zostały one założone w latach 1960-70-80 w celu zbadania różnych odmian trzebieży dolnej i górnej jak i lasu beztrzebieżowego. 

Urban Nilsson mówi: Musimy pamiętać i jest to ważne, że moje twierdzenia o mitach trzebieży lasu dotyczą względnie czystych, jednowiekowych, dobrze oczyszczonych drzewostanów sosny  zwyczajnej, sosny wydmowej contorty oraz świerka. 

To że kwestionuję mity o trzebieży nie oznacza absolutnie iż argumentuję za nieprzeprowadzaniem trzebieży. Nie brakuje przecież argumentów „za”, takich  jak np. względy ekonomiczne zarówno krótkowzroczne jak i te długoplanowe dążące do uzyskania jak największej masy surowca drzewnego przy cięciach końcowych a tym samym jak największego dochodu. 

Prezentacje jego mitów oparłem na artykule w Skogsforum którego autorem jest Torbjörn Johnsen https://skogsforum.se/viewtopic.php?f=2&t=30985 i po każdym micie zamieszcza on uwagi krytyczne swoich czytelników. 

Mit 1. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież przyczynia się do zwiększenia przyrostu lasu. 

To nieprawda. Nietrzebione powierzchnie próbne wyprodukowały łącznie więcej masy m3 surowca drzewnego niż powierzchnie trzebione. 

Ale patrząc na pozyskanie sortymentu gagnvirke (surowiec wartościowy, w Szwecji oznacza on w praktyce cienki surowiec tartaczny i materiał budowlany -moja uwaga) to w drzewostanie świerkowym (ale nie w sosnowym) surowiec ten korzysta na trzebieży. 

Tutaj należy jednak dodać że obumieranie czyli wydzielanie się drzew najsłabszych było najsilniejsze na powierzchniach nietrzebionych. 

Uwagi: 

– Ale trzebież daje mi każdego roku opał no i przyjemniej wyglądający las. Zostawiłbym jednak część lasu bez trzebieży aby moje dzieci i wnuki zobaczyły efekty. 

– Odważny z ciebie człowiek. Przy dzisiejszej polityce leśnej oznaczałoby to stop dla pozyskania bo wtedy na pewno las uznany byłby za cenny przyrodniczo. 

– Dlaczego mówimy tylko o masie gagnvirke a nie o jego jakości? Trzebież daje nam większy przyrost a tym samym szersze słoje roczne i gorszą jakość drewna. 

– Kto ci zapłaci za gęste słoje roczne? 

– Ja okrzesuję w moim lesie drzewa stojące i widzę przy okazji te źle wykształcone, które pózniej usuwam. Podkrzesywanie daje mi również gęste słoje no i przyjemny las. 

– Zgadza się. No i las lepszy do polowania. 

-Podkrzesywanie dało mi las odporny na huragan. Po przejściu Ivara (huragan w roku 2013, w północnej i środkowej Szwecji zwalił około 8 mln m3 lasu na pniu) miałem tylko 4 wywroty. 

– Jasne że podkrzesywanie daje ci dobry las ale jak to jest z kosztami? 

– Mam 65 ha a w tym 8 ha młodego lasu. Widzę że podkrzesywanie daje mi lepszy przyrost, na wysokość i w pierśnicy, zwłaszcza w przypadku sosny. Zaczynam z nią w wieku około 7 lat i przy około 5 cm pierśnicy, szybciej wtedy osiąga wzrost „ponad łosiowy” a gęstość drzew zapobiega  śniegołomom. Przy świerku zaczynam w wieku w którym ma około 5 m wysokości i okrzesuję do połowy wysokości a potem powtarzam co 3-4 lat. Wszystko robię sam, sadzę również gęściej niż inni a potem pracę zostawiam przyrodzie i wchodzę na powierzchnie dopiero przy podkrzesywaniu. Pamiętam też o apetycie łosia i zostawiam mu gatunki liściaste do obgryzania (to Szwecja, gatunkami dominującymi są sosna i świerk – moja uwaga). Nie mam więc wydatków w sensie ekonomicznym, poza swoją  pracą. 

– Jak robisz wszystko sam to masz przy okazji darmową siłownię i lepsze zdrowie. 

– Maksymalną masę ogólną otrzymujemy poprzez liczne i słabe trzebieże odpowiadające w masie drzewom obumierającym i wydzielającym się. Ale takie wyprowadzanie lasu jest mocno teoretyczne. 

Mit 2. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież daje nam drzewa większe i grubsze. 

To twierdzenie zgadza się gdy patrzymy na średnicę przeciętną drzewostanu.

Powierzchnie z trzebieżą niską mają o 20% (sosna) i o 40% (świerk) wyższą średnicę przeciętną niż powierzchnie nietrzebione. Ale wynika to głównie z faktu że usunięto wcześniej drzewa słabe, natomiast nie z szybszego przyrostu drzew.  

Jeżeli jednak patrzymy na 300 najgrubszych drzew na ha to różnica jest znacznie mniejsza. W przypadku sosny powierzchnia trzebieżowa daje 4-10% większą średnicę przeciętną (1-3 cm) a w przypadku świerka 10-20% (3-6 cm). Dotyczy to pomiarów przy cięciach końcowych. 

Cięcia końcowe na powierzchniach nietrzebionych dają znacząco wyższą masę w m3 niż cięcia końcowe na powierzchniach trzebionych (o około 150-180 m3 na ha).  W tej masie mamy więcej drzew na ha i większą ilość drzew cieńszych. Drzewa cieńsze są również znacznie grubsze niż te sztuki które w trzebieży wycięto wcześniej jako drzewa słabe. 

Mimo iż las trzebiony ma wyższą pierśnicę przeciętną to okres dojrzewania drzewostanu (od trzebieży do cięcia końcowego)  jest za krótki na osiągnięcie pełnego efektu końcowego w stosunku do lasu nietrzebionego. 

Uwagi.

Brak interesujących uwag. 

Mit 3. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież daje drzewostan bardziej odporny. 

Nie! Każde wejście z trzebieżą  zwiększa ryzyko szkód od huraganu, grzyba korzeniowca czy innych szkód związanych z pracami maszyn leśnych takich jak uszkodzenia drzew stojących czy ubicie gleby leśnej. Natomiast nie stwierdzono związku przyczynowego ze szkodami od owadów a szkody od śniegu są drzewostanach trzebionych tylko nieco mniejsze. 

Uwagi.

– Ten mit słyszałem i słyszę najczęściej – to że las musi być trzebiony aby był silny, odporny i nie narażony na  szkody. 

Mit 4. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież daje większy dochód przy cięciach końcowych. 

To się zgadza patrząc na wyższą jakość i wartość surowca drzewnego przy cięciach końcowych na powierzchniach z trzebieżą. Ale powierzchnie nietrzebione mają większą masę końcową (Urban Nilsson mówi o 150-180 m3 na ha) i w sumie wyższy dochód. 

Uwagi. 

– Ten mit może być prawdą.

– Ale trzeba pamiętać że te nietrzebione powierzchnie próbne były przedtem dobrze oczyszczone.

Mit 5. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Drzewostany gęste powinny być  trzebione. 

Urban Nilsson uważa że lepszym wyjściem jest wcześniejsze cięcie końcowe niż wejście z trzebieżą w drzewostan gęsty i stworzenie ryzyka szkód huraganowych. Trzebież późna w takim drzewostanie nie przynosi efektu w jego przyroście. 

Uwagi – brak  

Mit 6. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież jest opłacalna dla właściciela lasu. 

Kilkakrotna trzebież dolna może dać, ogólnie biorąc, pewien dochód. Dotyczy to zarówno drzewostanów sosnowych jak i świerkowych. Ale jeżeli postawimy na wcześniejsze cięcia końcowe i uwzględnimy posiadanie już rosnącego wartościowego lasu w okresie czasowym normalnych cięć końcowych, to nie ma różnicy pomiędzy drzewostanem trzebieżowym i beztrzebieżowym. 

Uwagi: 

– Ja uważam że kilkakrotne trzebieże dolne dają mi tylko duże ilości tanich sortymentów stosownych, duże koszty pozyskania i niski plus netto, o ile. 

– Silne,1-2 krotne, trzebieże z ewentualnym pozyskaniem cienkiego surowca tartacznego dadzą większy zysk ale i ryzyko szkód huraganowych. 

– Jestem zwolennikiem ostrożnych trzebieży z maksymalnym „wyciągnięciem” gagnvirke a przedtem solidnych czyszczeń lasu. 

–  Mam rozumieć że zamiast sprzedać to co uda mi się pozyskać  z trzebieży mam pozwolić w moim lesie na obumarcie i zgnicie 20% masy?

– Jak obliczał Urban Nilsson przyszłe ceny surowca? Chyba nie porównuje do ceny 1 L mleka w roku 1970 i ówczesnej ceny za 1 m3 tartacznego bez kory? Bo wtedy powinniśmy mieć dzisiaj ceny tartacznego kilkakrotnie wyższe. 

Mit 7. Mity i prawdy o trzebieży lasu

Istotne znaczenie ma równomierne rozmieszczenie drzew w czasie trzebieży na powierzchni drzewostanu. 

Istnieje ambicja ze strony właściciela lasu aby poprzez czyszczenia i trzebieże lasu uzyskać  w miarę równomierne rozmieszczenie drzew na danej powierzchni. Ale Urban Nilsson przytacza wiele obserwacji mówiących co innego i uważa że konkurencja pomiędzy drzewami w drzewostanie dotyczy większych odległości niż „od drzewa do drzewa”. 

Uwagi: 

– Popatrzmy tylko na „gammelskog” (resztki lasów naturalnych w Górach Skandynawskich – moja uwaga) nie objęty nowoczesną trzebieżą. Wiele drzew stoi obok siebie i wszystkie są  drzewami dorodnymi. 

– Nie zawsze, na słabych glebach „gammelskog” to po prostu często stare ale słabe drzewa. 

– Głównym celem trzebieży jest przygotowanie lasu do jak najbardziej efektywnego końcowego pozyskania. 

– Ja osobiście stosuję słabą trzebież dolną, wybieram tylko najsłabsze bez specjalnej równomierności i uważam że robię właściwie.

– Ale jeżeli równomierne rozmieszczenie drzew nie odgrywa roli w przyroście lasu to oznacza to że wartości odżywcze gleby leśnej są znacznie ważniejsze niż konkurencja drzew o światło? Wtedy już w czasie sadzenia możemy tworzyć szlaki zrywkowe oraz pasy lasu gęstego, który jest nawożony i szybko rośnie. Świerk pasuje do takich celów. 

– Wtedy powinniśmy również patrzeć na inne czynniki, np. wilgotność terenu, nachylenie, glebę z dużą ilością próchnicy i nienaruszoną przez maszyny mykorizę. Ja nam taki gęsty las sosnowy, bardzo odporny na huragan. 

– W tym video widzimy las z dorodnymi świerkami stojącymi obok siebie https://youtu.be/qWW1SU4_fY0 bez myśli o równomiernym rozmieszczeniu. 

Mit 8.Mity i prawdy o trzebieży lasu

Trzebież górna zmniejsza produkcję wartościowego surowca drzewnego. 

(Nosi on tutaj nazwę gagnvirke i oznacza w praktyce cienki surowiec tartaczny i materiał budowlany – moja uwaga)

To jest prawdą w przypadku drzewostanów świerkowych, natomiast w drzewostanach sosnowych nie ma różnic w stosunku do drzewostanu nietrzebionego. 

Uwagi.

– Docent Lennart Eriksson z SLU pisał już w roku 2004: Można powiedzieć że mamy trzy typy trzebieży – dolną, górną i do cholery. 

Ta ostatnia to ta nigdy nie wykonana… Trzebież dolna to taka która przynosi sprzedaż surowca ale zysk jest zmarnowany bo pozostały drzewostan ma złą jakość tartacznego i przewagę sortymentów stosownych. Trzebież górna, dobrze wykonana, daje zysk ekonomiczny, poprawia jakość surowca i przyczynia się w przyszłości do korzystnej stopy zwrotu. Chcąc mieć sosnę o wysokiej jakości musimy mieć na początku dużą ilość sadzonek lub samosiewu albo osłonę drzewostanu aby przeszkodzić w wytwarzaniu gałęzi w dolnej części pnia. Podkrzesywanie jest tutaj dobrą alternatywą. Trzebież dolna jest stosowana dzisiaj na zasadzie starego przyzwyczajenia i to prowadzi do mniejszych dochodów dla właściciela lasu. 

– Przy trzebieży górnej drzewa pozostałe na powierzchni są na ogół wątłe i narażone w ciągu pierwszych lat na szkody od śniegu oraz huraganu. 

– Jak pobierzemy drzewa duże i wysokie, stworzymy w ciągu najbliższych lat luki w drzewostanie i ryzyko szkód. Samo wycinanie drzew najgrubszych też stwarza ryzyko szkód u pozostałych. 

– Jeżeli, tak jak ja, chcę przeprowadzić trzebież górną to planuję wykonać ją samodzielnie i piłą a nie harvesterem. Robiąc ją w małych etapach zmniejszam ryzyko szkód i w następstwie otrzymuję las gęsty, składający się z „ wątłych”, wzrastających drzew. Mając dobre siedlisko mogę poza tym otrzymać w lukach odnowienie naturalne. Planowanie prac przy przeprowadzaniu trzebieży górnej jest bardzo ważne.

– Trzebież górna jest formą trzebieży trudną do przeprowadzenia w praktyce i powinna być ostrożnie stosowana. Nie pasuje do drzewostanów świerkowych. Sama trzebież górna nie zawsze w praktyce jest górna bo często wycinamy drzewa o których tylko sądzimy że są górne. 

(Moja uwaga – pewno drony znajdą tutaj zastosowanie?)

– Trzebież górna jest interesująca do rozważenia w przypadku drzewostanów sosnowych ale powinna następować po niej trzebież dolna, tak aby uniknąć strat produkcyjnych. 

W załączonym linku https://www.skogssallskapet.se/kunskapsbank/artiklar/2018-05-14-myter-och-sanningar-om-gallring-pa-skogsdag-i-ullared.html mamy opisane warsztaty trzebieżowe profesora Urbana Nilssona na pokazowych powierzchniach próbnych w Ullared w południowej Szwecji. 

Stowarzyszenie Skogssällskapet  zaprosiło swoich członków, prywatnych właścicieli leśnych na demonstrację różnych typów trzebieży w równowiekowym lesie świerkowym o wysokości od 12 do 25 m. 

Na dołączonych zdjęciach widzimy: (1)  trzebież niska, (2) powierzchnia beztrzebieżowa, (3) trzebież ostra, 65% masy drzewnej, (4) trzebież górna, (5) trzebież późna, drzewa o wysokości 25 m i na zdjęciu widać na sąsiedniej pozycji las nietrzebiony. 

Profesor Urban Nilsson nie mówił na warsztatach o swoich mitach, natomiast opisywał różne przeprowadzanie trzebieży, co automatycznie nasuwało spostrzeżenia i uwagi. 

Jego trzy rady dla właścicieli lasu były proste: 

–  Nie czekaj z pierwszą trzebieżą. Im wyższe drzewa tym większe ryzyko szkód od huraganu. 

– Stawiaj na drzewa dorodne a nie na równomierne rozmieszczenie. 

– Już przy pierwszej trzebieży twórz szlaki technologiczne i zrywkowe o szerokości od 4,5 do 5 m tak aby wystarczyły przy następnych. Tworzą one marginalne zmniejszenie masy w drzewostanie bo drzewa przy szlakach odpowiadają zwiększeniem masy i powiększają odporność lasu na huragan. 

Mity albo prawdy trzebieżowe profesora Urbana Nilssona dotyczą oczywiście lasów i gospodarki leśnej w Szwecji.  

Profesor nie wymienił jednak mitu który wynika z dobrych praktyk gospodarki leśnej, może z uwagi na brak wpisania takich praktyk (jeszcze) do szwedzkiego Skogsvårdslagen, odpowiednika polskiej ustawy o lasach. 

Mianowicie że trzebież gwarantuje zachowanie różnorodności biologicznej w lesie. Jest to przecież prawdą w świetle obowiazujących dobrych praktyk gospodarki leśnej w polskich lasach, prawda? 

Ja jednak odważę się twierdzić że prace dotyczące zachowania bogactwa biologicznego w lesie szwedzkim, prace w czasie trzebieży takie jak pozostawianie martwego drewna, drzew liściastych, drzew np. dziuplastych, wysokich pniaków, stref ochronnych przy ciekach, złożonych z krzewów i drzew oraz podobne, że te prace są niedostateczne w szwedzkiej gospodarce leśnej. 

A jak to wygląda w polskiej TZW gospodarce leśnej? 

Usiłowałem się doinformować na sieci i praca naukowa pochodząca z roku 2008 https://www.ibles.pl/documents/10180/86597/biosoil_30-6.pdf odpowiedziała, przynajmniej w przypadku drewna martwego, na to pytanie (rycina 17, str.58)

O bioróżnorodności lasu szwedzkiego pisaliśmy w Monitorze Leśnym https://www.forest-monitor.com/pl/roznorodnosc-biologiczna-modne-slowo/ i myślę że słowa prof. Matsa Nylindera są warte zapoznania się z nimi przez polskich leśników. 

Natomiast o trzebieży, głównie szwedzkiej, pisaliśmy naprawdę dużo i w ostatnim tekście https://www.forest-monitor.com/pl/trzebieze/ są zamieszczone linki do tekstów poprzednich.

Trzebież lasu autor Stolarka Budowlana producent parapetów, schodów i frontów meblowych z drewna

799 komentarzy w artykule “Mity i prawdy o trzebieży lasu.”

  1. I don’t think the title of your article matches the content lol. Just kidding, mainly because I had some doubts after reading the article.

  2. RobertMog

    indian pharmacy [url=https://indiadrugs.pro/#]Indian pharmacy online[/url] top 10 pharmacies in india

  3. RobertMog

    п»їbest mexican online pharmacies [url=https://mexicanpharma.icu/#]medication from mexico[/url] mexico pharmacies prescription drugs

  4. RobertMog

    п»їbest mexican online pharmacies [url=https://mexicanpharma.icu/#]mexico pharmacies prescription drugs[/url] buying prescription drugs in mexico

  5. RobertMog

    п»їlegitimate online pharmacies india [url=https://indiadrugs.pro/#]Indian pharmacy international shipping[/url] top 10 pharmacies in india

  6. RobertMog

    mexico drug stores pharmacies [url=http://mexicanpharma.icu/#]mexican pharmacy[/url] purple pharmacy mexico price list

  7. CharlesPak

    pharmacie en ligne france livraison belgique [url=http://clssansordonnance.icu/#]Cialis sans ordonnance 24h[/url] Achat mГ©dicament en ligne fiable

  8. CharlesPak

    Viagra homme prix en pharmacie [url=https://vgrsansordonnance.com/#]Acheter du Viagra sans ordonnance[/url] Viagra sans ordonnance livraison 24h

  9. CharlesPak

    pharmacie en ligne sans ordonnance [url=https://clssansordonnance.icu/#]cialis sans ordonnance[/url] Pharmacie Internationale en ligne

  10. CharlesPak

    Viagra homme prix en pharmacie sans ordonnance [url=https://vgrsansordonnance.com/#]Acheter du Viagra sans ordonnance[/url] Viagra Pfizer sans ordonnance

  11. Thank you for your sharing. I am worried that I lack creative ideas. It is your article that makes me full of hope. Thank you. But, I have a question, can you help me?

  12. Emersonelito

    purple pharmacy mexico price list [url=https://mexicanpharm1st.com/#]mexican mail order pharmacies[/url] medication from mexico pharmacy

  13. Emersonelito

    medication from mexico pharmacy [url=http://mexicanpharm1st.com/#]mexican border pharmacies shipping to usa[/url] mexico pharmacies prescription drugs

  14. Emersonelito

    purple pharmacy mexico price list [url=http://mexicanpharm1st.com/#]pharmacies in mexico that ship to usa[/url] buying prescription drugs in mexico online

  15. HarryTrupt

    sweet bonanza [url=https://sweetbonanzatr.pro/#]sweet bonanza nas?l oynan?r[/url] sweet bonanza oyna

  16. Glennnounk

    new erectile dysfunction treatment [url=http://canadiandrugsgate.com/#]canadian pharmacy drugs gate[/url] buy canadian drugs

  17. Glennnounk

    online canadian pharmacy [url=http://canadiandrugsgate.com/#]Canadian pharmacy online[/url] how to get prescription drugs without doctor

  18. Glennnounk

    mexican drugstore online [url=http://mexicanpharmgate.com/#]MexicanPharmGate[/url] mexican border pharmacies shipping to usa

  19. Glennnounk

    india online pharmacy [url=https://indianpharmacyeasy.com/#]Indian pharmacy to USA[/url] buy medicines online in india

  20. BernardBow

    plavix best price [url=https://plavixclo.com/#]cheap plavix antiplatelet drug[/url] buy Clopidogrel over the counter

  21. BernardBow

    buy Lisinopril online [url=https://lisinopril1st.com/#]buy Lisinopril online[/url] Lisinopril 1st

  22. BernardBow

    lisinopril 40 mg mexico [url=https://lisinopril1st.com/#]buy Lisinopril 1st[/url] buy Lisinopril 1st

  23. BernardBow

    buy cytotec in usa [url=https://cytpremium.com/#]cyt premium[/url] buy cytotec online fast delivery

  24. HenryAgego

    vavada [url=http://vavada-kazi.ru/#]вавада казино[/url] казино вавада

  25. HenryAgego

    казино вавада [url=https://vavada-kazi.ru/#]вавада казино[/url] вавада казино

  26. HenryAgego

    vavada [url=https://vavada-kazi.ru/#]вавада казино онлайн[/url] вавада

  27. Robertchero

    casino Еџans oyunlarД± [url=http://casinositeleri2025.pro/#]internet kumar oyunu[/url] gГјvenilir oyun alma siteleri

  28. Robertchero

    en cok kazand?ran slot oyunlar? [url=https://slottr.top/#]slot tr online[/url] en cok kazand?ran slot oyunlar?

  29. Robertchero

    2025 yatД±rД±m ЕџartsД±z deneme bonusu veren siteler [url=https://casinositeleri2025.pro/#]yurtdД±ЕџД± bahis siteleri[/url] free spin casino

  30. Robertchero

    casino deneme bonusu veren bahis siteleri [url=https://casinositeleri2025.pro/#]en kaliteli bahis siteleri[/url] slot casino

  31. Robertchero

    casino gГјvenilir siteler [url=http://casinositeleri2025.pro/#]slot casino[/url] guvenilir bahis siteleri

  32. Robertchero

    slot oyunlar? [url=http://slottr.top/#]az parayla cok kazandiran slot oyunlar?[/url] en cok kazand?ran slot oyunlar?

  33. Robertchero

    deneme bonusu veren siteler 2025 [url=https://casinositeleri2025.pro/#]gГјvenilir bahis siteleri 2025[/url] deneme bonusu veren siteler casino

  34. Matthewseich

    mexican rx online [url=https://mexicanpharmi.com/#]Mexican pharmacy ship to usa[/url] п»їbest mexican online pharmacies

  35. Matthewseich

    mexican drugstore online [url=http://mexicanpharmi.com/#]Best online Mexican pharmacy[/url] reputable mexican pharmacies online

  36. Matthewseich

    non prescription erection pills [url=http://canadianpharmi.com/#]Canada pharmacy online[/url] ed remedies

  37. Matthewseich

    mexico pharmacies prescription drugs [url=http://mexicanpharmi.com/#]mexican pharmi[/url] mexican drugstore online

  38. Matthewseich

    reputable indian online pharmacy [url=https://indiapharmi.com/#]indian pharmacy[/url] cheapest online pharmacy india

  39. KennethNum

    amoxicillin 500mg capsule [url=https://amoxstar.com/#]AmoxStar[/url] how to get amoxicillin over the counter

  40. KennethNum

    over the counter amoxicillin [url=http://amoxstar.com/#]Amox Star[/url] amoxicillin 500mg tablets price in india

  41. KennethNum

    where to buy amoxicillin [url=http://amoxstar.com/#]amoxicillin pharmacy price[/url] amoxicillin without prescription

  42. KennethNum

    buying generic clomid without dr prescription [url=https://clomidonpharm.com/#]cost cheap clomid price[/url] can you get clomid for sale

  43. KennethNum

    where to buy clomid without prescription [url=https://clomidonpharm.com/#]can you buy clomid without insurance[/url] can i get generic clomid without prescription

  44. KennethNum

    how to get amoxicillin over the counter [url=http://amoxstar.com/#]where can i get amoxicillin[/url] generic amoxicillin

  45. KennethNum

    where to buy amoxicillin 500mg [url=http://amoxstar.com/#]AmoxStar[/url] amoxicillin 250 mg capsule

  46. KennethNum

    where can i buy generic clomid without a prescription [url=https://clomidonpharm.com/#]clomid on pharm[/url] how to buy clomid online

  47. KennethNum

    ciprofloxacin mail online [url=http://cipharmdelivery.com/#]ci pharm delivery[/url] buy cipro online canada

  48. KennethNum

    can you buy generic clomid for sale [url=https://clomidonpharm.com/#]clomid on pharm[/url] generic clomid pill

  49. KennethNum

    order amoxicillin 500mg [url=http://amoxstar.com/#]Amox Star[/url] where can i buy amoxocillin

  50. KennethNum

    where buy generic clomid prices [url=http://clomidonpharm.com/#]clomidonpharm[/url] get clomid without rx

  51. KennethNum

    amoxicillin 500 mg without a prescription [url=https://amoxstar.com/#]AmoxStar[/url] amoxicillin 500mg

  52. FobertDarie

    Attractive section of content. I just stumbled upon your web site and in accession capital to assert that I acquire in fact enjoyed account your blog posts. Anyway I’ll be subscribing to your augment and even I achievement you access consistently fast.
    zooma casino

  53. Darrenver

    пин ап зеркало [url=http://gramster.ru/#]gramster[/url] пин ап зеркало

  54. We have thoroughly reviewed and evaluated the top [url=https://virusvigil.com/]antivirus software[/url] to provide our readers with a curated list of the most trusted providers. Safeguard your personal data and computer from cyber threats choose one of the leading antivirus solutions from the table below!

  55. Darrenver

    пин ап казино официальный сайт [url=https://gramster.ru/#]gramster.ru[/url] пинап казино

  56. Jamesawack

    mexico drug stores pharmacies [url=https://mexicanpharmacy.store/#]medicine in mexico pharmacies[/url] mexican drugstore online

  57. Jamesawack

    mexico pharmacies prescription drugs [url=http://mexicanpharmacy.store/#]mexican pharmaceuticals online[/url] medicine in mexico pharmacies

  58. Jamesawack

    online pharmacy canada [url=https://canadianpharmacy.win/#]ed meds online canada[/url] buying drugs from canada

  59. Jamesawack

    mexican online pharmacies prescription drugs [url=https://mexicanpharmacy.store/#]mexican drugstore online[/url] п»їbest mexican online pharmacies

  60. Jamesawack

    indian pharmacy [url=https://indianpharmacy.win/#]indian pharmacy online[/url] reputable indian online pharmacy

  61. Jamesawack

    legitimate canadian pharmacies [url=https://canadianpharmacy.win/#]best canadian online pharmacy[/url] canadian king pharmacy

  62. Be adjacent to us second at 1xBet on the deciding online cricket betting savoir faire! We advance the subdue and most exciting cricket odds in support of massive winnings.

    Don’t pass up out on the hazard to win grown-up with 1xBet!

    Thumb our comprehensive cricket betting lines and dig a single and overwhelming participation like no other.
    [url=https://refpa7921972.top/L?tag=s_3464116m_355c_2422859&site=3464116&ad=355&r=en/line/cricket]1xbet[/url]

  63. Jamesawack

    canadian pharmacy world [url=http://canadianpharmacy.win/#]canadian pharmacy win[/url] trustworthy canadian pharmacy

  64. Нужны деньги срочно, а ваша кредитная история оставляет желать лучшего? У нас на сайте вы найдете 55 компаний, готовых предложить вам суммы от 1 000 до 30 000 рублей даже в сложной ситуации. [url=https://mikro-zaim-online.ru/zaim-bez-otkaza-na-kartu/]Займ на карту без отказа[/url] доступен всем, кто достиг совершеннолетия, с минимальными требованиями — только паспорт. Все компании обслуживают клиентов круглые сутки и предлагают выгодные опции: от нулевого процента на первый займ для тех, кто берет займ впервые до быстрого одобрения без проверки кредитной истории.

    Находите [url=https://mikro-zaim-online.ru/zaim-bez-otkaza-na-kartu/]займы без отказа на карту[/url] на mikro-zaim-online.ru, где собраны новые и проверенные предложения. Мы дадим полезные советы по выбору МФО, чтобы вы могли принять верное решение. Просто оформите запрос, и деньги окажутся на вашей карте в считанные минуты!

  65. Donaldpiero

    Generic Cialis without a doctor prescription [url=http://maxpillsformen.com/#]Generic Cialis without a doctor prescription[/url] Buy Tadalafil 10mg

  66. Donaldpiero

    Cheap generic Viagra [url=https://fastpillsformen.com/#]Cheap generic Viagra[/url] best price for viagra 100mg

  67. Donaldpiero

    Generic Tadalafil 20mg price [url=http://maxpillsformen.com/#]Generic Cialis without a doctor prescription[/url] Buy Tadalafil 5mg

  68. Donaldpiero

    cheap ed meds [url=http://fastpillseasy.com/#]erectile dysfunction pills for sale[/url] buy ed meds

  69. Donaldpiero

    cheapest viagra [url=https://fastpillsformen.com/#]Fast Pills For Men[/url] buy Viagra over the counter

  70. Donaldpiero

    cheap ed medication [url=http://fastpillseasy.com/#]fast pills easy[/url] how to get ed meds online

  71. Cool, I’ve been looking for this one for a long time
    _________________
    [URL=https://igra.latestsportsnewstoday.site]free spins online casino[/URL]

  72. Donaldpiero

    Generic Cialis without a doctor prescription [url=http://maxpillsformen.com/#]Max Pills For Men[/url] Cialis 20mg price

  73. WilliamKit

    На сайте в вашем распоряжении бесплатные фильмы в онлайне. Вам не придется переживать, если вы не успели познакомиться с недавно вышедшими фильмом-новинкой. Для тех, кто не может оставаться в стороне от жизни кинематографа, должен быть на острие всех его событий, предлагаются смотреть фильмы в HD 1080 фильмы 2025 онлайн

  74. Donaldpiero

    Generic Tadalafil 20mg price [url=http://maxpillsformen.com/#]Generic Cialis without a doctor prescription[/url] Buy Tadalafil 5mg

  75. Curtisphome

    Перед началом сотрудничества я провожу бесплатную консультацию, где объясняю особенности и тонкости SEO-продвижения, а также обсуждаю с вами стратегию. На этом этапе мы определяем цели и ожидания от работы, что позволяет избежать недоразумений в дальнейшем http://seo-specialist-moscow.ru/

  76. Рекомендуем подготовиться приходите получить 350 000 руб от государства на свой бизнес ? [url=https://xn——5cdbcixc1ac3ab7adefjc0apemjcsd7h.xn--p1ai]Мсп рф тестирование для соцконтракта пройти[/url] новые правила 2024 года: обязательный тест на мсп – узнай вопросы и ответы заранее. узнай как повысить шансы на получение 350 000 рублей от государства .

  77. Donaldpiero

    Cheap Viagra 100mg [url=https://fastpillsformen.com/#]buy viagra online[/url] buy Viagra over the counter

  78. Букмекерская контора 1Win – самая популярная платформа для онлайн ставок на спорт и казино в России. 1Вин – это легальный официальный сайт с лицензией, которые всегда выводит выигрыши. Чтобы начать делать ставки и играть на деньги, необходимо зарегистрироваться http://wiki.gta-zona.ru/index.php?title=%20%D0%93%D0%B4%D0%B5%20%D0%B8%20%D0%BA%D0%B0%D0%BA%20%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%82%D1%8C%20%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5%20%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE%201%D0%B2%D0%B8%D0%BD

  79. Donaldpiero

    Order Viagra 50 mg online [url=http://fastpillsformen.com/#]Fast Pills For Men[/url] Viagra generic over the counter

  80. JamesTyday

    Этапы SEO продвижения сайта · Создание и размещение оптимизированного под запросы текста на целевые страницы · Доработка сайта с целью оптимизации его под запросы услуги по раскрутке сайта

  81. We have thoroughly reviewed and evaluated the top [url=https://virusvigil.com/]antivirus software[/url] to provide our readers with a curated list of the most trusted providers. Safeguard your personal data and computer from cyber threats choose one of the leading antivirus solutions from the table below!

  82. Donaldpiero

    Viagra Tablet price [url=https://fastpillsformen.com/#]FastPillsForMen[/url] Viagra generic over the counter

  83. Donaldpiero

    sildenafil 50 mg price [url=https://fastpillsformen.com/#]over the counter sildenafil[/url] Buy generic 100mg Viagra online

  84. KennethTug

    Виниловый пол – это современное напольное покрытие, которое стремительно набирает популярность благодаря своим уникальным свойствам и широким возможностям дизайна https://gp.by/novosti/kaleidoscope/news292747.html

  85. Donaldpiero

    generic sildenafil [url=https://fastpillsformen.com/#]cheap viagra[/url] Buy generic 100mg Viagra online

  86. Hectorsenna

    Бесплатное программное обеспечение для видеонаблюдения для использования на персональных компьютерах, которое поддерживает все типы IP камер. Программа представляет собой комплексное решение, включающее в себя как систему управления видео (VMS), так и систему централизованного мониторинга (CMS), что позволяет не только записывать и просматривать rtsp видеопотоки, но и управлять большим количеством IP камер с единой платформы. Одной из ключевых особенностей программы является интегрированная видеоаналитика на основе искусственного интеллекта. Эта аналитика позволяет обнаруживать объекты в кадре, распознавать автомобильные номера и лица, а также выявлять признаки дыма и огня софт для камер видеонаблюдения

  87. Здесь вы найдете публикации и предложения о сдаче и продаже жилья с видео контентом коммерческой, жилой, промышленной недвижимости, гаражи, участки во всех городах России доска объявлений

  88. WilliamDon

    All of our shelves are handcrafted and make in Deer Park, NY. The process of making your shelf starts from the moment you place an order You can create your own shelf Shop now shelves hand

  89. Robertken

    Оригинальные детали от проверенных производителей обеспечивают максимальную точность и стабильность работы. Кроме того, они обычно проходят строгий контроль качества, что снижает вероятность неисправностей http://forum.pinoo.com.tr/viewtopic.php?pid=2507743#p2507743

  90. Bradleydem

    deneme bonusu veren siteler [url=https://denemebonusuverensiteler25.com/#]deneme bonusu veren yeni siteler[/url] yeni deneme bonusu veren siteler

  91. Darrennex

    Польский виртуальный номер – это телефонный номер, который не привязан к физической SIM-карте или мобильному устройству. Вместо этого, он работает через интернет, что делает его доступным практически из любой точки мира арендовать номер телефона

  92. MichaelTheor

    Играем в Трикс казино официальный сайт онлайн на деньги! Регистрация и вход в Trix казино через рабочее зеркало. Бонусы и акции для новых и постоянных трикс играть

  93. Bradleydem

    deneme bonusu veren casino siteleri [url=https://casinositeleri25.com/#]deneme bonusu veren casino siteleri[/url] canl? casino siteleri

  94. Виртуальный номер телефона даёт возможность подключать любое количество номеров и разговаривать с любого устройства, принимать звонки в офисе или дома купить виртуальный номер

  95. Founded in 2021, Jeetbuzz has rapidly grown in popularity across Bangladesh and Southeast Asia. Licensed by the government of Curacao, Jeetbuzz offers sports betting, casino games, and a betting exchange jeetbuzz bangladesh

  96. Bradleydem

    sweet bonanza kazanma saatleri [url=http://sweetbonanza25.com/#]sweet bonanza guncel[/url] sweet bonanza kazanma saatleri

  97. Хуснуллин оценил рост цен на стройматериалы в 64% с 2021 года. Он считает такое увеличение критичным и влияющим в том числе и на государственный бюджет, поскольку по госзаказу производятся строительные и ремонтные работы на триллионы рублей https://b-stringer.ru/xusnullin-zayavil-chto-emu-kategoricheski-ne-nravitsya-rost-stoimosti-strojmaterialov/

  98. OLaneesolf

    Greate post. Keep posting such kind of information on your blog. Im really impressed by your site.
    Hi there, You’ve done an incredible job. I will certainly digg it and for my part recommend to my friends. I am sure they will be benefited from this web site.
    https://millionigrushek.ru/

  99. Bradleydem

    sweet bonanza slot [url=https://sweetbonanza25.com/#]sweet bonanza oyna[/url] sweet bonanza guncel

  100. Bradleydem

    slot casino siteleri [url=https://slotsiteleri25.com/#]guvenilir slot siteleri[/url] guvenilir slot siteleri

  101. В аэропорту Сочи машины всегда в множестве, но пассажиры часто сталкиваются с проблемой алчных бомбил. Эти неофициальные водители предлагают свои услуги по неоправданно высоким ценам, особенно гостям из других стран и туристам. Важно быть бдительным и использовать официальные сервисы [url=https://taxi-sochi-aeroport.ru]такси Сочи аэропорт[/url], такие как Яндекс.Такси, чтобы избежать переплат и обеспечить безопасную поездку.
    https://xristiane.ru/taksi-v-sochi-i-aeroport-preimushhestva-vybora-etogo-vida-transporta-dlya-komfortnogo-puteshestviya/

  102. Bradleydem

    en guvenilir casino siteleri [url=https://casinositeleri25.com/#]en guvenilir casino siteleri[/url] yasal oyun siteleri

  103. Bradleydem

    Casino Siteleri [url=https://casinositeleri25.com/#]en guvenilir casino siteleri[/url] Casino Siteleri

  104. Bradleydem

    en cok kazand?ran slot oyunlar? [url=https://slotsiteleri25.com/#]guvenilir slot siteleri[/url] slot siteleri

  105. интересные новости
    _________________
    [URL=https://igra.top10casinosonline.lat]игровые автоматы с выводом денег на телефон играть деньги на карту[/URL]

  106. GregoryDof

    Широкий ассортимент пиломатериалов собственного производства. В каталоге представлено все необходимое для строительства, ремонта и отделки пиломатериалы в москве

  107. KevinWhali

    При одновременном заказе продвижения для двух проектов вы получаете скидку 10%, которая также доступна при первом обращении. Я всегда готова предложить своим клиентам выгодные условия — звоните или пишите в мессенджерах, чтобы обсудить все интересующие вас детали частный seo

  108. Салфетка полулен белого цвета размером 45х45 см — это идеальный элемент для любого стола, который добавит элегантности и стиля вашему интерьеру. Изготовленная из высококачественного полулена, эта салфетка сочетает в себе прочность и красоту, что делает ее отличным выбором для использования как в домашней обстановке, так и в ресторанах или кафе.

    Полулен — это материал, который обладает уникальными свойствами: он дышащий, устойчив к износу и легко стирается. Салфетка не потеряет своего первоначального вида даже после многократных стирок, что делает ее практичным и долговечным аксессуаром для вашего стола. Белый цвет добавляет чистоты и свежести, а также прекрасно сочетается с любыми цветами посуды и скатертями, позволяя вам создавать разнообразные комбинации для сервировки.

    Эта салфетка идеально подходит для различных мероприятий: от семейных обедов до торжественных банкетов. Она станет отличным дополнением к вашему декору, придавая ему завершенность и стиль. Используйте ее не только в качестве подставки для тарелок, но и как элемент декора, складывая в красивые формы или добавляя к ней другие текстильные изделия, такие как салфетки или скатерти.

    Салфетка 45х45 см полулен белая также является отличным выбором для ресторанов и кафе, где важно создать атмосферу уюта и комфорта. Она подчеркнет статус вашего заведения и произведет хорошее впечатление на ваших гостей. Удобный размер позволяет использовать ее в разных вариантах сервировки, будь то обед, ужин или праздничный банкет.

    Помимо эстетических качеств, стоит отметить и практические преимущества. Полулен легко очищается, что существенно упрощает уход за изделиями. Вы можете смело использовать ее на столе с горячими блюдами, не беспокоясь о том, что материал может пострадать. Салфетка устойчива к пятнам, что делает ее идеальной для активного использования в ресторанах и кафе.

    Эта белая салфетка также станет отличным подарком для ваших близких и друзей, которые ценят стиль и качество. Подарите им возможность добавить изысканность в их дома или на мероприятия, которые они организуют. Салфетка станет универсальным и актуальным подарком для любого случая.

    Не упустите возможность обновить вашу коллекцию текстиля для дома или бизнеса с помощью этой стильной и практичной салфетки. Заказывайте прямо сейчас и наслаждайтесь качеством и элегантностью, которые она приносит!

    [url=https://prof40.ru/salfetka-45h45sm-polulen-belaya]Салфетка 45х45см полулен белая[/url]

    [url=https://www.prof40.ru/] Индукционные плиты: экономия и безопасность [/url]

    https://cicilz358ivi6.wikifrontier.com/user

  109. JasonCleap

    Когда я увидел этот мир, ощущение было таким, будто я нашёл что-то особенное. Здесь каждая игра — это не просто азарт, а история, которую ты ощущаешь с каждым движением.

    Дизайн создан для комфорта, словно невидимый проводник направляет тебя от момента к моменту. Операции, будь то пополнения или выплаты, проходят плавно, как поток воды, и это вдохновляет. А служба помощи всегда отвечает мгновенно, как верный помощник, который никогда не подведёт.

    Для меня [url=https://selector-casino-igrat.tech/]Селектор[/url] стал местом, где азарт и искусство сплетаются. Здесь каждый момент — это часть пути, которую хочется переживать снова и снова.

  110. JasonCleap

    Когда я впервые открыл эту платформу, впечатление было таким, будто я отправился в путешествие. Здесь каждая игра — это не просто азарт, а момент, которую ты ощущаешь с каждым движением.

    Дизайн интуитивен, словно ветер судьбы направляет тебя от игры к игре. Финансовые движения, будь то депозиты или вывод средств, проходят легко, как поток воды, и это завораживает. А служба помощи всегда готова подхватить, как друг, который никогда не подведёт.

    Для меня [url=https://selector-casino-igrat.tech/]Казино селектор[/url] стал местом, где удовольствие и смысл сплетаются. Здесь каждый момент — это часть пути, которую хочется создавать снова и снова.

  111. Bradleydem

    denemebonusuverensiteler25 [url=https://denemebonusuverensiteler25.com/#]deneme bonusu veren yeni siteler[/url] yeni deneme bonusu veren siteler

  112. Bradleydem

    denemebonusuverensiteler25 [url=https://denemebonusuverensiteler25.com/#]yat?r?ms?z deneme bonusu veren siteler[/url] deneme bonusu veren siteler

  113. EarnestRen

    Pretty section of content. I just stumbled upon your weblog and in accession capital to assert that I get actually enjoyed account your blog posts. Anyway I’ll be subscribing to your feeds and even I achievement you access consistently rapidly.
    https://slovo-pacana.info/

  114. DominicCip

    0
    Момент озарения в 2024 — Даже самый крутой дизайн, продуманный под мобильные устройства, который действительно вовлекает и влияет Blog

  115. Bradleydem

    casino bahis siteleri [url=http://casinositeleri25.com/#]en guvenilir casino siteleri[/url] canl? casino siteleri

  116. Bradleydem

    sweet bonanza giris [url=https://sweetbonanza25.com/#]sweet bonanza guncel[/url] sweet bonanza

  117. интересные новости
    _________________
    [url=https://igra.bkinfo30.online]кто в каких букмекерских конторах играет[/url]

  118. DavidSnimb

    Лучшие автозвук со всего мира у нас. Оригинальная продукция. Гарантия 1 год. Hertz,audison, jbl, infinity, focal, alpine, pioneer Es165kx3

  119. Michealgoade

    1Win является лучшим букмекером и казино в 2024 году. В интернете множество площадок, в которых есть ставки на спорт, но лидирующую позицию занимает 1Вин. Для пользователей гарантированы честные условия, высокие коэффициенты и качественное обслуживание. На официальном сайте 1Вин доступны быстрые выплаты, кэшбек до 30% и супер бонус в размере 500% http://entrainment.listbb.ru/viewtopic.php?f=96&t=32014

  120. HaroldLut

    В основе сюжета лежит необычная концепция двух миров — сказочного и реального. Всё начинается в волшебной стране, где Злая Королева, устав от счастья и благополучия своих соседей, накладывает страшное проклятие, вырвав героев из их привычных сказочных миров и закинув их в место, о котором они и не мечтали https://odnazhdyvskazke-tv.ru

  121. На scandalose.ru предоставлены лучшие промокоды и скидочные предложения для интернет-магазинов и сервисов. С нами экономия становится доступной для каждого, кто ценит разумный подход к скидкам промокод 100бальный репетитор

  122. WalterNug

    Как спилить дерево на участке в нужном направлении падения с помощью бензопилы, топора и веревки (по естественному наклону и против него) и чего ни в коем случае нельзя делать? Техника безопасности в процессе валки деревьев: https://dzen.ru/a/Z4qBIK-a_ERTqyYy

  123. RogerLeaft

    Hi there,

    I recently came across a useful site that made things easier when I was searching for fun and engaging online platforms. The website shares valuable insights and guided me perfectly.

    If you’re curious about a reliable platforms, I highly recommend checking it out: [url=https://serenitycasinos.com/]best online casino real money[/url].

    Let me know what you think.

  124. Одноразовый номер телефона — это временный номер, который можно использовать для получения SMS-сообщений или звонков. Эти номера могут быть полезны, когда вам нужно зарегистрироваться на сайте, не желая раскрывать свой персональный номер. Также многие используют такие номера для подтверждения аккаунтов на различных сервисах или для того, чтобы избежать спама и нежелательных звонков купить номер для ватсап

  125. Michaelassub

    Виртуальные номера становятся все более популярными как среди частных пользователей, так и в бизнес-среде. Эти номера позволяют принимать звонки и SMS, а также использовать их для регистрации в различных сервисах без необходимости привязываться к физическому номеру телефона. Технология основывается на использовании IP-телефонии, что дает пользователю массу преимуществ по сравнению с традиционными номерами telegram не приходит код

  126. Michaelassub

    Грузоперевозки Минск по лучшей цене. Мы оказываем услугу грузоперевозок и грузового такси в Минске. График работы 24/7. Делаем квартирные, офисные и дачные переезды в Минске, по Беларуси, в Россию, и страны СНГ Грузоперевозки для юридических лиц

Zostaw swój komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top